Olerkien jatorria, antzinako Grezian dago. "Poesia" hitza, Latinetik dator, "poesis" hitzetik hain zuzen. "Sortu egin" esan nahi du. Antzinan, jai guztietan erabiltzen ziren. XII. eta XVII. mendeen artean indar handia hartu zuen Europan, eta urrezko aroa bizi zuen.
Hainbat ezaugarri dituzte;
Egilearen kezka, sentimendu eta bizi esperientziak agertzen dira. Erritmoa eta neurria erabiltzen dira narraziotik ezberdintzeko. Erritmoa, irakurri edo errezitatzean ematen zaio, neurria berriz gai sakonago bat da:
XX. mendekoak baino zaharragoak diren olerkiak, neurri zaharrez idatziak daudela esaten da. Berriagoak berriz, neurri librea dute. Mota ezberdinak daude: Zortziko txikia(6/7 silaba lerroko), zortziko handia(8/10 silaba lerroko), hamarreko txikia(10 lerro, 6/7 silaba lerroko), hamarreko handia(10 lerro, 8/10 silaba lerroko), kopla txikia(6/7 silabako 4 lerro), kopla handia(8/10 silabako 4 lerro).
XX. Mendean aldaketa bat egon zen, adibidez, bertsolaritzaren moldeetatik urrundu zen, poema libreak sortu ziren, neurri eta errima gabeak edo errepikapenak, anaforak edo paralelismoak erabiltzen hasi ziren.
Euskal olerkigilefamauenetarikoa, Bernart Etxepare izan zen. "Linguae Vasconum Primitiae" idatzi zuen, hau da lehen liburu euskalduna. Apaiza zen, eta mota askotako gaiak landu zituen, amoidioa, erlijioa...
Hainbat ezaugarri dituzte;
Egilearen kezka, sentimendu eta bizi esperientziak agertzen dira. Erritmoa eta neurria erabiltzen dira narraziotik ezberdintzeko. Erritmoa, irakurri edo errezitatzean ematen zaio, neurria berriz gai sakonago bat da:
XX. mendekoak baino zaharragoak diren olerkiak, neurri zaharrez idatziak daudela esaten da. Berriagoak berriz, neurri librea dute. Mota ezberdinak daude: Zortziko txikia(6/7 silaba lerroko), zortziko handia(8/10 silaba lerroko), hamarreko txikia(10 lerro, 6/7 silaba lerroko), hamarreko handia(10 lerro, 8/10 silaba lerroko), kopla txikia(6/7 silabako 4 lerro), kopla handia(8/10 silabako 4 lerro).
XX. Mendean aldaketa bat egon zen, adibidez, bertsolaritzaren moldeetatik urrundu zen, poema libreak sortu ziren, neurri eta errima gabeak edo errepikapenak, anaforak edo paralelismoak erabiltzen hasi ziren.
Euskal olerkigilefamauenetarikoa, Bernart Etxepare izan zen. "Linguae Vasconum Primitiae" idatzi zuen, hau da lehen liburu euskalduna. Apaiza zen, eta mota askotako gaiak landu zituen, amoidioa, erlijioa...